Deze masterthesis beschrijft de inbreng in het herbestemmingstraject van het Beatrix theater in Moengo, Suriname, waarbij een ontwerp-gedreven participatief actieonderzoek werd toegepast om de lokale uitdagingen, spanningsvelden en transformatiemogelijkheden/ontwikkelingspaden… te verkennen. Het onderzoek bevindt zich in het spanningsveld tussen traditie en globalisering en dit binnen een niet-westerse, postkoloniale context van een cultuur in transitie. Verdergaand op de uitkomsten uit voorgaande masterthesissen binnen de ISTT-ontwerpstudio, wordt er ingegaan op hoe het herbestemmingstraject deel kan zijn van het vormen van een urban common en wordt er geprobeerd aan de hand van concrete interventies een urban common op te starten, om zo een duurzame toekomst voor het theater als plek voor de gemeenschap te waarborgen.

In een eerste fase werd er gestart met een vooronderzoek in Antwerpen. Nadien volgde een intensieve periode van veldwerk gedurende drie maanden in Moengo, Suriname. Gedurende deze periode zijn, samen met de gemeenschap van Moengo, strategische interventies ontworpen en uitgevoerd, culminerend in een activatiemoment tijdens een tentoonstelling op 6 april 2024.

Dit onderzoek toont aan dat het herbestemmen van het theater als een gemeenschapscentrum haalbaar is, mits er een intensieve samenwerking plaats vindt tussen lokale stakeholders. De eerste stappen richting zo’n samenwerking maken intrinsiek deel uit van het gevoerde actie-onderzoek. Zo werd er in samenspraak met lokale trekkers een nieuwe organisatiestructuur opgezet om de gemeenschap actief te betrekken bij het beheer en gebruik van het theater.

Het theoretisch kader rond ‘urban commoning’ heeft bijgedragen aan het wetenschappelijk structureren van het proces achter de heropleving van het theater en de gemeenschapsvorming in Moengo. Deze aanpak daagt de rol van de architect uit, waarbij hij niet enkel optreedt als ontwerper, maar ook als een curator die de heropleving van de gemeenschap ondersteunt en begeleidt.

Verder onderzoek kan zich richten op het uitbreiden van de samenwerking met lokale en regionale stakeholders om de duurzaamheid van het project te waarborgen en op het systematisch verkennen van de mogelijkheden van het gebouw.